مستندات جهاد ابتدائی در قرآن و سنت را بیان فرمائید؟
در
آیة 39 سورة حج که به عقیدة بعضی نخستین آیة جهاد است می خوانیم «اُذُنَ
لِلَّذینَ یُقاتِلُونَ بِاَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَاِنَّ اللهَ عَلَی نَصْرِهِم
لَقَدیر؛ به آنها که مورد تهاجم دشمن و جنگ قرار گرفته اند اجازة جهاد
داده شده است و خداوند، قادر بر یاری آنهاست». سپس به دنبال این آیه در
توضیح مطلب می افزاید: «اَلَّذینَ اُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرَ
حَقٍّ اِلّا اَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللهُ؛ همان کسانی که به ناحق از خانه
و کاشانة خود بدون هیچ دلیلی اخراج شدند جز اینکه می گفتند پروردگار ما
الله (و خداوند یکتا) است». تعبیر آیه که با «اذن» شروع شده، تناسب زیادی
با گفتة کسانی دارد که آن را نخستین آیات جهاد می دانند و نشان می دهد که
قبلاً چنین اذنی وجود نداشت. و به هر حال به خوبی نشان می دهد که آغاز
تشریع جهاد، جهاد دفاعی در برابر دشمن بوده، همان دشمنانی که مسلمانان را
مجبور به هجرت و ترک خانه و لانة خود کرده بودند، بی آنکه گناهی داشته
باشند، آری اگر گناهی داشتند گناهشان اعتقاد به توحید و یگانگی خدا بود.
بعضی دیگر، نخستین آیة جهاد را آیة 190 سورة بقره می دانند که می گوید: «وَ
قاتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ الَّذینَ یُقاتِلُونَکُمْ... ؛با آنها که به
نبرد با شما برخاسته اند در راه خدا پیکار کنید... ». اگر این نظر را
بپذیریم، باز پایة جهاد بر اساس در هم شکستن تهاجم دشمن گذارده شده است و
هر انسان عاقلی می داند سکوت در برابر تهاجم دشمن خونخوار با هیچ منطقی نمی
سازد. پیام قرآن ج 10، حضرت آیت الله مکارم شیرازی و سایر همکاران به نقل
از سایت تبیان
[پایان کد انتخابی][کامل از کد36413]
جهاد ابتدایى از
احکام مسلم اسلام است و آیات قرآن بر آن دلالت دارد و در سیره نبوى(ص) نیز
مشاهده مى شود. بررسى تفصیلى این مطلب مجالى واسع مى طلبد. برخى از آیات
شریفه قرآن در این باره عبارت است از: 1- {/Bقاتِلُوا اَلَّذِینَ لا
یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ {w1-5w}{I9:29I}/}، (بقره، آیه 29). 2- {/Bوَ
ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اَللَّهِ وَ اَلْمُسْتَضْعَفِینَ
مِنَ اَلرِّجالِ وَ اَلنِّساءِ وَ اَلْوِلْدانِ اَلَّذِینَ یَقُولُونَ
رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ اَلْقَرْیَةِ اَلظَّالِمِ أَهْلُها وَ
اِجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَ اِجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ
نَصِیراً{w1-37w}{I4:75I}/}، (نساء، آیه 75 - نیز توبه، آیات 5، 73، 39، 41 - انفال، آیه 66 و...).
لیکن در این باره چند نکته شایان توجه است: 1- ماهیت جهاد ابتدایى جنگ
براى تحمیل عقیده نیست، بلکه اساساً عقیده در اسلام قابل اکراه نمى باشد.
در طول تاریخ نیز در جنگ هاى پیامبر و نه خلفاى بعد از آن حضرت کسى افراد
مجبور به پذیرش اسلام نمى شدند. بلکه اساساً جهاد ابتدایى نبرد رهایى بخش
در برابر خشونت و اختناق و براى مبارزه با نظام هاى خشن و فاسدى است که
مانع رسیدن آواى حق و توصیه به گوش مردمان مى شدند. به عبارت دیگر جهاد
ابتدایى خود نوعى دفاع بوده است، ولى نه دفاع از حقوق شخص یا ملت، بلکه
دفاع از «حقوق انسانیت» و دفاع از آزادى بررسى و شناخت حقیقت و برداشتن
موانع رسیدن آواى حق به گوش علامه طباطبایى پس از بررسى آیات جهاد مى
فرماید: «پیکار چه در راه دفاع از اسلام یا مسلمین باشد و چه جهاد ابتدایى
همه در واقع دفاع از حقیقت انسانیت است»، (تفسیر المیزان، ج 9، ص 67).
براى آگاهى بیشتر ر.ک: جهاد، شهید مطهرى، انتشارات صدرا - نیز: تفسیر
نمونه، تفسیر سوره بقره، ذیل آیةالکرسى. 2- در ورود سپاه اسلام به ایران
حتى اگر عنصر توسعه طلبى خلفا نیز باشد در عین حال تمام مسأله این نیست،
بلکه شرایط داخلى ایران و فساد دستگاه حاکمه تحول بزرگى را مى طلبد و
ایرانیان انتظار تحولى بزرگ را داشتند که پس از آشنایى با اسلام آن را
بهترین بدیل یافته و خود راه ورود مسلمانان را هموار ساختند و با جدیت در
ایجاد تحول بنیادین در تمام ابعاد کوشیدند و حتى شاه ایران به دست خود
ایرانیان به قتل رسید.
براى آگاهى بیشتر ر.ک: شهید مطهرى، خدمات متقابل
اسلام و ایران، ج 1 و 2.