اِجْهازْ

اِجـْهـازْ از مـاده جـهز، در لغت در مورد مجروح جنگى به کار رفته است و به معنى سخت گرفتن و سرعت در اتمام کار و کشتن مجروح است . (5)

و در اصـطـلاح فـقـه نـظـامـى نـیز همین منظور است . البته اسلام دستور به احسان و مداراى با مجروح جنگى داده است . بخصوص اگر مجروح مسلمان باغى باشد که مرکزیت و سازمانى ندارد و یـا سـازمـانـدهـى آنان از هم پاشیده است . امّا آنانکه هنوز مرکزیت و پایگاهى دارند، کشته مى شوند. (6)

حـفـص بـن غـیـاث مـى گـویـد: از امـام صـادق (ع ) حـکـم دو طـائفـه مسلمان ، یکى باغى و دیگرى عادل ، که با هم مى جنگند و عادل پیروز شده را پرسیدم .

فـرمـود: اهـل عـدل نـبـایـد فـراریـان را تـعـقـیـب کـنـنـد، و اسـیـرانـشـان را بـکـشـنـد، و مـجـروحـان را بـه قـتـل بـرسـانـنـد. البـتـه ایـن حـکـم وقـتـى اسـت کـه پـایـگـاهـى بـراى اهـل بـغـى بـاقـى نـمانده است . اما اگر هنوز مرکزیت و تشکیلات و پایگاهى دارند، اسیرانشان کـشـتـه مـى شـونـد، فـراریـانـشـان مـورد تـعـقـیـب قـرار مـى گـیـرنـد و مـجـروحـانـشـان بـه قتل مى رسند. (و جریحهم یجاز علیه ). (7)

امیر مؤ منان (ع ) در جنگ جمل به فرمانده پیشرو خود مالک اشتر نوشت :

(( ... و لایجهز على جریح )) (8)

بر مجروحان جنگى اجهاز نکند.

هـمـچـنـیـن امـیـرمـؤ مـنـان عـلى (ع ) در جـنـگ نـهـروان چـهـارصـد مـجـروح جـنـگـى اهـل نـهـروان را بـه خانواده شان تحویل داد تا به مداواى آنان بپردازد و لم یجهز علیهم و بر آنان اجهاز نکرد و آنان را نکشت . (9)

اما حکم مجروحان غیر مسلمان به دست امام مسلمین است .