ارتداد

ارتداد در لغت به معنى برگشتن و بازگشت است .

در اصـطـلاح فـقهاى اسلام ، برگشتن از دین و کافر شدن و کفر بعد از اسلام است و به کسى کـه از قـبـل مـسلمان بوده و بعد کافر شده ، مرتد مى گویند. ریشه آن در قرآن این گونه آمده است :

((وَ مـَنْ یـَرْتـَدِدْ مـِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَیَمُتْ وَ هُوَ کافِرٌ فَاُولئِکَ حَبِطَتْ اَعْمالُهُمْ فِى الدُّنْیا وَالاْ خِرَةِ وَاُولئِکَ اَصْحابُ النّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ)) (18)

هر کس از شما از دینش (اسلام ) برگردد و مرتد شود، پس بمیرد در حالى که کافر شده است . اعـمـال چنین کسانى در دنیا و آخرت تباه و باطل است ، و اینان گرفتار آتشند و در جهنم جاویدان خواهند بود.

مرتد بر دو قسم است : فطرى و ملّى

مـرتـد فـطـرى بـه کـسى گفته مى شود که در حال انعقاد نطفه اش ، پدر یا مادرش یا هر دوى آنها مسلمان بوده و بعد از بالغ ‌شدن اظهار اسلام کرده و سپس از دین اسلام خارج شده است .

مـرتـد مـلّى بـه کـسـى مـى گـویـنـد کـه درحـال انـعـقـادنـطـفـه ، پدر و مادرش کافربوده اند و بعد از بالغ ‌شدن اظهار کفرنموده ، سپس اسلام اختیارکرده و بعداز آن دو باره به کفر برگشته است .

چگونه کفر محقق مى شود؟

کفر به چند صورت تحقق مى یابد: به نیّت ، به زبان و به کردار.

کـفـر به نیت عبارت است از تصمیم بر کفر در زمان آینده ، حتّى تردید در مبداء جهان آفرینش و یا رسالت رسول ا... (ص ) نیز کفر آور است .

کفر زبانى آن است که با زبان خدا را انکار کند و یا رسالت انبیاى عظام را تکذیب نماید و یا حـلالى را حـرام شـمـارد و یا حرامى را حلال بداند و یا یکى از واجبات دین اسلام را مانند نماز، روزه و ... مـنـکـر شود. خلاصه معیار کلّى ، انکار یکى از ضروریات دین است ، در صورتى که ایـن انـکـار به تکذیب رسالت برگردد. ناگفته نماند که چه از روى عناد باشد و چه از روى اعتقاد یا تمسخر فرقى نمى کند.

کـفـر عـمـلى بـه انـجـام عـملى صریح و توهین کننده به شریعت مقدس اطلاق مى شود که دلالت بـرانـکار شریعت اسلام داشته باشد، مانند زیرپاگرفتن قرآن ، اسماءا... ، نام پیامبر(ص )، اسـامـى مـعـصـومـیـن عـلیـهـم السـلام ، کـتـابـهـاى مـقـدس و کـتـابـهـاى فـقـهـى و یـا آتـش زدن آنها. (19)

ابن سنان از امام صادق (ع ) چنین روایت کرده است :

((مَنْ شَکَّ فِى اللّهِ تَعالى اَوْ فى رَسُولِهِ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَهُوَ کافِرٌ)) (20)

هر کس در وجود خداوند متعال و یا رسالت پیامبرش (ص ) تردید کند، کافر است .

4

ارتداد چه فطرى و چه ملّى باید شرایط زیر را دارا باشد:

1 ـ بلوغ 2 ـ عقل 3 ـ اختیار 4 ـ قصد (21)

حکم مرتد فطرى

اسلامِ مرتد فطرى در ظاهر قبول نمى شود. اگر مرتد، مرد باشد کشته مى شود. (22)

پیامبر(ص ) فرمود:

((مَنْ بَدَلَ دینَهُ فَاقْتُلُوهُ)) (23)

هر کس اسلام را به کفر تبدیل کرد، او را بکشید.

و هـمـسـرش از او جدا مى شود و نکاحش ـ بدون طلاق ـ فسخ مى شود و عدّه وفات مى گیرد، سپس اگـر بـخـواهـد ازدواج مـى کـنـد و امـوال مـرتـد کـه در وقـت ارتـداد مال او بوده بعد از اداى دیون او، بین ورثه اش تقسیم مى شود؛ مانند میّت . (24)

و اگـر مـرتـد فـطـرى زن باشد، به قتل نمى رسد. بلکه به زندان ابد مى افتد و در اوقات نـمـازهـا زده مـى شـود و در مـعـیـشـت بـراو تـنـگ گـرفـتـه مـى شـود و تـوبـه اش قبول مى شود، پس اگر توبه نماید از زندان آزاد مى شود. (25)

حکم مرتد ملّى

مـرد مـرتـد مـلّى توبه داده مى شود، پس اگر خود دارى کرد، کشته مى شود، و احوط آن است که سـه روز از او بـخـواهـنـد کـه تـوبـه نـمـایـد (و اگـر تـوبـه نـکـرد) در روز چـهارم کشته مى شود. (26)